Ο Δρ. Θεοφάνης Μαχάς, εξειδικευμένος Νότιος ωτολαρυγγολόγος, μας υποδέχτηκε στο ιδιωτικό του ιατρείο στον Άλιμο και μας έδωσε ουσιαστικές απαντήσεις για ένα θέμα που άπτεται της ειδικότητάς του και που απασχολεί πολύ κόσμο: το ροχαλητό.
45% των ενηλίκων ροχαλίζουν τουλάχιστον περιστασιακά και το 25% τακτικά. Το προβληματικό ροχαλητό είναι πιο συχνό σε άνδρες και υπέρβαρα άτομα και συνήθως επιδεινώνεται με την ηλικία. Το ροχαλητό είναι μια ένδειξη παρεμπόδισης της αναπνοής.
Τι προκαλεί το ροχαλητό;
Οι θορυβώδεις ήχοι του ροχαλητού εμφανίζονται όταν υπάρχει εμπόδιο στην ελεύθερη ροή του αέρα μέσω των περασμάτων στο πίσω μέρος του στόματος και της μύτης. Αυτή η περιοχή είναι το πτυσσόμενο τμήμα του αεραγωγού όπου η γλώσσα και το άνω τμήμα του λαιμού συναντούν τον μαλακό ουρανίσκο και τη σταφυλή. Το ροχαλητό συμβαίνει όταν αυτές οι δομές χτυπούν η μία την άλλη και δονούνται κατά την αναπνοή.
Στα παιδιά, το ροχαλητό μπορεί να είναι ένα σημάδι προβλημάτων με τις αμυγδαλές και τις αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια). Ένα παιδί με χρόνιο ροχαλητό θα πρέπει να εξεταστεί από έναν ωτορινολαρυγγολόγο, καθώς μπορεί να απαιτείται αμυγδαλεκτομή και αδενοειδεκτομή για να επιστρέψει το παιδί σε πλήρη υγεία.
Οι άνθρωποι που ροχαλίζουν μπορεί να υποφέρουν από:
- Φτωχός μυϊκός τόνος στη γλώσσα και το λαιμό. Όταν οι μύες είναι πολύ χαλαροί, είτε από το αλκοόλ είτε από φάρμακα που προκαλούν υπνηλία, η γλώσσα πέφτει προς τα πίσω στον αεραγωγό ή οι μύες του λαιμού εισέρχονται από τις πλευρές στον αεραγωγό. Αυτό μπορεί επίσης να συμβεί κατά τη διάρκεια του βαθύ ύπνου.
- Υπερβολικός όγκος του ιστού του λαιμού.
- Τα παιδιά με μεγάλες αμυγδαλές και αδενοειδείς εκβλαστήσεις συχνά ροχαλίζουν. Τα υπέρβαρα άτομα έχουν επίσης ογκώδη ιστό λαιμού. Οι κύστες ή οι όγκοι μπορούν επίσης να προκαλέσουν ροχαλητό, αλλά είναι σπάνιο.
- Μακρύς μαλακός ουρανίσκος ή/και σταφυλή. Ένας μακρύς ουρανίσκος στενεύει το άνοιγμα από τη μύτη στο λαιμό. Καθώς κρέμεται, λειτουργεί ως θορυβώδης βαλβίδα φτερούγισης κατά τη διάρκεια χαλαρής αναπνοής. Μια μακρά σταφυλή κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα.
- Αποφραγμένοι ρινικοί αεραγωγοί. Μια βουλωμένη ή μπλοκαρισμένη μύτη απαιτεί επιπλέον προσπάθεια για τον οργανισμό να «τραβήξει» αέρα . Αυτό δημιουργεί ένα υπερβολικό κενό στο λαιμό και συγκεντρώνει τους ιστούς του λαιμού με αποτέλεσμα το ροχαλητό. Έτσι, το ροχαλητό συμβαίνει συχνά μόνο κατά τη διάρκεια της εποχής των αλλεργιών ή του κρυολογήματος.
- Επίσης, παραμορφώσεις της μύτης ή του ρινικού διαφράγματος, όπως ένα αποκλίνον διάφραγμα (μια παραμόρφωση του τοιχώματος που χωρίζει το ένα ρουθούνι από το άλλο) μπορεί να προκαλέσει ένα τέτοιο εμπόδιο.
Γιατί το ροχαλητό είναι σοβαρό;
Κοινωνικά: Μπορεί να κάνει το ροχαλητό ένα αντικείμενο γελοιοποίησης και προκαλεί σε άλλους άγρυπνες νύχτες και δυσαρέσκεια.
Ιατρικά: Διαταράσσει τις συνήθειες ύπνου και στερεί από το άτομο την κατάλληλη ανάπαυση. Όταν το ροχαλητό είναι σοβαρό, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά, μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου.
Τι είναι η άπνοια ύπνου;
Η άπνοια ύπνου είναι μια κοινή διαταραχή που μπορεί να είναι σοβαρή. Στην άπνοια ύπνου, η αναπνοή σας σταματά ή γίνεται πολύ ρηχή. Κάθε παύση στην αναπνοή διαρκεί συνήθως 10 έως 20 δευτερόλεπτα ή περισσότερο. Αυτές οι παύσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν 20 έως 30 φορές ή και περισσότερο την ώρα.
Ο πιο συνηθισμένος τύπος είναι η αποφρακτική άπνοια ύπνου. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορείτε να πάρετε αρκετό αέρα από το στόμα και τη μύτη σας στους πνεύμονές σας. Όταν συμβεί αυτό, η ποσότητα οξυγόνου στο αίμα σας μπορεί να μειωθεί. Οι κανονικές αναπνοές συνεχίζονται με ήχο ροχαλητού ή πνιγμού. Τα άτομα με άπνοια ύπνου συχνά ροχαλίζουν δυνατά. Ωστόσο, δεν έχουν όλοι όσοι ροχαλίζουν άπνοια ύπνου.
Όταν ο ύπνος σας διακόπτεται όλη τη νύχτα, μπορεί να παρουσιαστεί υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα άτομα με υπνική άπνοια διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για τροχαία ατυχήματα, εργατικά ατυχήματα και άλλα ιατρικά προβλήματα. Εάν το έχετε, είναι σημαντικό να λάβετε θεραπεία.
Υπάρχει θεραπεία για το βαρύ ροχαλητό;
Τα βαριά ροχαλητά, εκείνοι που ροχαλίζουν σε οποιαδήποτε θέση ή είναι ενοχλητικοί για την οικογένεια, θα πρέπει να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή για να διασφαλίσουν ότι η άπνοια ύπνου δεν αποτελεί πρόβλημα. Ένας ωτορινολαρυγγολόγος θα παρέχει μια διεξοδική εξέταση της μύτης, του στόματος, του λαιμού, του ουρανίσκου και του λαιμού.
Μια μελέτη ύπνου μπορεί να είναι απαραίτητη για να προσδιοριστεί πόσο σοβαρό είναι το ροχαλητό και ποιες επιπτώσεις έχει στην υγεία.
Ποιες θεραπείες είναι διαθέσιμες;
Η θεραπεία εξαρτάται από τη διάγνωση. Μια εξέταση θα αποκαλύψει εάν το ροχαλητό προκαλείται από ρινική αλλεργία, λοίμωξη, παραμόρφωση, αμυγδαλές και αδενοειδείς εκβλαστήσεις ή άλλα αίτια.
Ιατρικές και Χειρουργικές Θεραπευτικές Επιλογές:
- Αντιμετωπίστε τη ρινική αλλεργία και τη φλεγμονή.
- Απώλεια βάρους.
- Μυϊκή τόνωση και τακτική άσκηση.
- Αποφύγετε το κάπνισμα.
- Αποφύγετε ηρεμιστικά, υπνωτικά χάπια και αντιισταμινικά χαπια όταν δεν υπάρχει σοβαρός λόγος.
- Αποφύγετε τα αλκοολούχα ποτά εντός 4 ωρών από τον ύπνο.
- Αποφύγετε τα βαριά γεύματα εντός 5 ωρών από την ώρα του ύπνου.
- Σηκώστε το κεφάλι του κρεβατιού.
- Κοιμηθείτε στο πλάι σας, αντί για την πλάτη σας.
- Διόρθωση απόκλισης ρινικού διαφράγματος (Διαφραγματοπλαστική).
- Μείωση των ρινικών κόγχων.
- Αδενοειδεκτομή.
- Μάσκα συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών (CPAP).
- Αμυγδαλεκτομή.
- Μείωση όγκου ραδιοσυχνοτήτων μαλακής υπερώας (RF) (Somnoplasty ή Coblation).
- Ουβουλοφαρυγγοπαλατοπλαστική (UPPP).
- Πρόοδος άνω και κάτω γνάθου.
Σημάδια αποφρακτικής άπνοιας ύπνου:
- Δυνατό ροχαλητό που ακολουθείται από μια παύση χωρίς ανάσα.
- Ένα ροχαλητό μετά την παύση χωρίς ανάσα.
- Ανήσυχες κινήσεις ενώ κοιμάστε.
- Συχνές αφυπνίσεις.
- Πρωινοί πονοκέφαλοι.
- Προβλήματα με τη μνήμη και τη συγκέντρωση.
- Υπερβολική κόπωση ή υπνηλία (συχνή διακοπή του ύπνου).
- Ευερεθιστότητα.
- Υψηλή αρτηριακή πίεση.
- Ανικανότητα.
Κίνδυνοι από την αποφρακτική άπνοια ύπνου που δεν έχει υποβληθεί σε θεραπεία:
- Υψηλή αρτηριακή πίεση.
- Αρρυθμία.
- Καρδιακές παθήσεις.
- Ατυχήματα από υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Απώλεια παραγωγικότητας.
- Κακή ποιότητα ζωής.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε εάν το ροχαλητό οταν συμβαίνει αποτελεί ή όχι πρόβλημα για την υγεία μας.
Dr. Θεοφάνης Μαχάς, M.D.
Ειδικός Ωτορινολαρυγγολόγος
Χειρουργός Κεφαλής και Τραχήλου Ενηλίκων-Παίδων
Ιατρική Εκπαίδευση: Ιατρική Σχολή του Εθνικού Παν/μίου του Βουκουρεστίου "Carol Davila", Ρουμανία.
Διευθυντής στον Λευκό Σταυρό, Αναπληρωτής Διευθυντής στην Ευρωκλινική Αθηνών
Δημοσιεύσεις και Παρουσιάσεις σε Πανελλήνια Συνέδρια.
Προϋπηρεσία: Αναπληρωτής Δ/ντής Ω.Ρ.Λ. τμήματος Ευροκλινική Αθηνών, Δ/ντης Ω.Ρ.Λ. τμήματος Ευγενειδίου Θεραπευτηρίου και συνεργάτης των: 'Ομιλος Υγεία-Μητέρα, Metropolitan General, Metropolitan, Ιασώ, Βιοκλινική, Βιοιατρική, Mediterraneo Hospital, Όμιλος Ιατρικού, Λευκός Σταυρός.
Θουκυδίδου 39 & Παλαμηδίου 1, Άλιμος
Τηλ.:213 0326885
