Το Παλαιό Φάληρο από τα τέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου που έγινε αυτόνομη Κοινότητα, ήταν μια συνοικία- προάστιο της Αθήνας.

Δεν υπήρχε ενοριακός Ναός και οι Φαληριώτες εκκλησιάζονταν στο αιωνόβιο παραλιακό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου-Ξηροτάγαρου.

Για κάποιους όμως λόγους, οι κληρονόμοι Ξηροτάγαρου επέβαλαν περιοριστικά μέτρα, που είχαν σαν αποτέλεσμα να δημιουργήσουν προβλήματα στους Φαληριώτες, τόσο στον εκκλησιασμό τους, όσο και στο προσκύνημά τους, αλλά και τις τελετές τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η διεκδίκηση της ιδιοκτησίας του μεταβυζαντινού ναού του Αγίου Γεωργίου από τους κληρονόμους Ξηροτάγαρου, ήταν αυθαίρετη και παράνομη, δεδομένου ότι το εκκλησάκι υφίστατο στη θέση αυτή, τουλάχιστον από το έτος 1683, όπως φαίνεται από δημοσιευμένους χάρτες Ευρωπαίων περιηγητών.

Ήδη από το 1914 η Αγγελική Κοντοσταύλου είχε δωρήσει στους Φαληριώτες μέσω του Σωματείου τους «Κτηματικός Σύνδεσμος ο Παλαιός Φάληρος», ένα μεγάλο οικόπεδο, στην γωνία των σημερινών οδών Αγίου Αλεξάνδρου και Αλκυόνης, για την ανέγερση του Ναού που εστερείτο το Παλαιό Φάληρο και με τον όρο ο Ναός να «καθιερωθεί» στο όνομα του Αγίου Αλεξάνδρου, δεδομένου ότι, Αλέξανδρος ήταν το όνομα του πατέρα της.

Την διαχείριση του οικοπέδου μετά την διάλυση του «Κτηματικού Συνδέσμου ο Παλαιός Φάληρος», είχε σαν διάδοχός του, ο «Αστικός Σύνδεσμος Παλαιού Φαλήρου» του οποίου η Διοίκηση και τα μέλη, για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση που δημιούργησε η συμπεριφορά των κληρονόμων Ξηροτάγαρου και για να εξασφαλίσουν τον εκκλησιασμό κλπ των Φαληριωτών, αποφασίζουν να προβούν σε σύντομες ενέργειες, για να αρχίσουν το ταχύτερο δυνατό εργασίες ανεγέρσεως Ναού.

Συγκλήθηκε Γενική Συνέλευση, που έλαβε την απόφαση να προβεί αμέσως στην ανέγερση Ναού «καθιερωμένου» σύμφωνα με του όρους της δωρεάς, στο όνομα του «Αγίου Αλεξάνδρου» επί του κληροδοτηθέντος οικοπέδου προς τον Κτηματικό Σύνδεσμο από διετίας, από την Αγγελική Κοντοσταύλου.

Έτσι, αρχές του 1916 θεμελιώθηκε ο ναός του Αγίου Αλεξάνδρου σε μια μεγαλόπρεπη τελετή, και τον Οκτώβριο του1916, αποπερατώθηκε.

Όπως φαίνεται και στη φωτογραφία, ο Ναός κτίσθηκε ξύλινος, με πρόσωπο στην οδό Αγίου Αλεξάνδρου και ένα καμπαναριό στην κορυφή της μετώπης του.

Ο Ναός ευρίσκετο μέσα σε έναν ωραίο κήπο, που το περιέβαλλαν σιδερένια κιγκλιδώματα. 

Είχε καταστεί πασίγνωστος για την τέλεση γάμων, λόγω της ρομαντικότητάς του.

Η φωτογραφία αυτή, επεξεργασμένη, δημοσιεύθηκε για πρώτη και μοναδική φορά στο Φωτογραφικό Άλμπουμ που εξέδωσε το 2014 το «Πολιτιστικό και Αθλητικό Κέντρο Δήμου Παλαιού Φαλήρου» με τίτλο «Παλαιό Φάληρο 1900-1960», Φωτογραφίες από το Αρχείο του Νίκου Πολίτη.

Εντύπωση προκαλεί στα αριστερά της φωτογραφίας η ύπαρξη μιας λάμπας «γκαζιού», ενώ όπως αποδεικνύεται από τον στύλο και τα σύρματα του ηλεκτρικού, δεξιά της φωτογραφίας, ο ηλεκτρισμός είχε φθάσει ήδη στο Παλαιό Φάληρο.

Στη διασταύρωση οδών Αγίου Αλεξάνδρου και Αλκυόνης, κάτω δεξιά της φωτογραφίας, είναι εντοιχισμένες πλάκες με τα ονόματα των οδών.

Βασίλης Χατζηκωνσταντίνου